De porseleinzwam - glanzende bewoner van oude beuken
Dit jaar vieren we 25 jaar Nationaal Park Drents-Friese Wold. Een mooi moment om stil te staan bij alles wat hier leeft, zowel groot én klein. Tijdens de bioblitz ontdekken we hoeveel soorten er te vinden zijn in het gebied. De porseleinzwam staat daarbij symbool voor de verborgen rijkdom: een soort die je misschien niet meteen opmerkt, maar die onmisbaar is voor de kringloop in het bos.
In het Drents-Friese Wold wemelt het in de herfst van de paddenstoelen. Wie goed kijkt, ontdekt dat er een heel verborgen rijk wat schuilgaat in ons bos. Paddenstoelen zijn daarbij niet zomaar wat herfstdecoratie: ze zijn onmisbare schakels in de kringloop van het leven. Wist je dat je paddenstoelen kunt indelen in drie groepen?
- De helpers – soorten die in samenwerking (in symbiose) met bomen leven. Via hun ondergrondse draden, het mycelium, ruilen ze voedingsstoffen en water uit met de wortels. Zo helpen ze bomen groeien wat belangrijk is op de arme zandgronden.
- De moordenaars – soorten die andere bomen of planten aantasten en uiteindelijk doden. Niet echt gezellig dus, maar ook dat hoort bij de natuurlijke kringloop van het bos.
- De opruimers – soorten die dood hout en bladeren afbreken en daarmee voedingsstoffen teruggeven aan het bos. Zonder hen zou het hier vol liggen met afgestorven takken en bladeren.
De glanzende verschijning
Een van de mooiste voorbeelden van een opruimer is de porseleinzwam (Oudemansiella mucida). Je vindt hem vaak op beukenstammen, waar hij met zijn glanzende (haast) melkwitte hoed lijkt op een stukje porselein. Deze paddenstoel is niet alleen prachtig om te zien, maar ook belangrijk: hij breekt het hout af en zorgt ervoor dat de voedingsstoffen opnieuw beschikbaar komen voor ander leven in het bos.
Verborgen wereld onder de bast
Wat je boven de grond ziet, is slechts het vruchtlichaam. Het echte werk gebeurt onder de grond of bij de opruimers en moordenaars onder de bast, diep in het hout. Daar vormt o.a. de porseleinzwam een netwerk van schimmeldraden dat het bos draaiend houdt. Zonder deze onzichtbare wereld zou het Drents-Friese Wold nooit zo rijk en vitaal zijn als het nu is.
Ga zelf op ontdekking
Heb je zin om meer te leren over paddenstoelen? Kom dan naar de lezing over paddenstoelen op 19 oktober in het Buitencentrum. Daar verteld Hans Post meer over de rol van de opruimers, helpers en moordenaars. En natuurlijk gaan we ook samen het bos in op zoek naar paddenstoelen, zodat we nieuwe soorten kunnen scoren voor de bioblitz. Want hoe beter we kijken, hoe rijker het Nationaal Park wordt in onze ogen.
Deze herfst worden er nog meer excursies aangeboden om samen de wondere wereld van de paddenstoelen te ontdekken.